Olst, Theater achter de Voordeur van 26 tm 30 maart 2025.

Eigenlijk is de opzet van Achter de Voordeur heel simpel. Zoek negen locaties in je dorp waar een verhaal van vroeger over te vertellen is. Vertolk dat verhaal in een theatrale vorm, uit te voeren door de lokale kunst- en cultuurverenigingen. En laat publiek langs die locaties van het theater genieten. Dan leer de geschiedenis van Olst kennen. En je leert elkaar kennen.

Heel simpel. Maar dan…

Luisella Lai kreeg het voor elkaar. Samen met de historische vereniging werden negen verhalen gevonden die passen bij gebouwen in Olst. Denk aan een typerende raadsvergadering in de woonkamer van een vroeger een burgemeester. Aan het geboortehuis van een zonderlinge dorpsgenoot die veel door de straten zwierf. Of aan de worstenmakerij van een joods gezin voor en na de oorlog. Aan de eerste Olster vrouw met een auto.

Indrukwekkende verhalen zijn er gevonden. We gaan daar niet dieper op in omdat de komende vier dagen honderden bezoekers het theaterspektakel nog mee gaan maken. En we hebben met de videoclub Olst-Wijhe al besproken dat we de beelden gaan delen van iedere locatie als straks de voorstellingen achter de rug zijn.

Maar dan heb je alleen nog maar de verhalen. Je moet ze dan ook nog theatraal vertolken. ToiToiToi legde de lat hoog door voor ieder verhaal en op iedere locatie een andere theatervorm te kiezen. Opera, musical, toneel, participerend, technisch theater, negen stuks. Voor publiek is dat adembenemend verrassend. Maar je moet het dus aan de voorkant ook allemaal bedenken en uitgevoerd krijgen. Vermoedelijk is er geen muzikant, toneelspeler, zanger, dichter, verhalenverteller, columnist in Olst die géén rol op het podium heeft op de zes edities die ‘Achter de Voordeur’ tot en met zondag uitgevoerd wordt. Honderdvijftig mensen die theater maken, meer dan honderd mensen die de voorwaarden daarvoor scheppen (van techniek tot verkeer regelen).

Wordt ‘Achter de Voordeur’ vaker opgevoerd?

Alle voorstellingen vanaf vanavond tot zondagmiddag zijn stijf uitverkocht. Dat roept de vraag op: komen er meer? Dat kun je haast niet verlangen van de deelnemers. Particulieren die hun huis beschikbaar stellen voor een voorstelling zijn gewoon anderhalve week hun eigen woonkamer kwijt. Honderdvijftig theatermakers die als vrijwilligers 28 keer een stuk opvoeren in vier dagen. Er zijn grenzen!

Komt het concept ook naar de rest van Salland?

Dat succes roept ook de vraag op: kan dit in andere dorpen? Gisteravond gonsde dat onder de bezoekers. “Ik heb gehoord dat ze dat in Wijhe ook gaan proberen!” en “Luisella zou dit straks ook in Raalte nog eens willen proberen!” We vroegen het haar dat eerder al in de talkshow Watvinnie. Antwoord: misschien. Gisteren hebben we het haar niet weer gevraagd. Na de première die ook als try out diende, stond Lai op het podium van het Holstohus om een ovationeel applaus te organiseren voor alle deelnemers. “Ik ga niet te veel zeggen,” zei ze, “anders ga ik huilen.” Want alle puzzelstukjes waren zojuist precies in elkaar gevallen.

Wat is kunst en cultuur toch belangrijk voor de leefbaarheid !

We leven in een tijd waar kunst en cultuur uitgelachen wordt en weggezet als onzin.

Olst heeft gisteren laten zien dat dat én onzin is én in de samenleving heel anders gevoeld wordt.

Optreden Bloemendaal Deventer 23 augustus 2024.

In de digitale Stentor van 27 januari 2024.

Uit:  De Huis aan Huis Reklamix, editie Olst Wijhe van nummer 4, 2024.

De Stentor, zaterdag 27 januari 2024, regio Salland/Deventer.